کمتر عضوی از بدن انسان به اندازه سینه در برابر گذر زمان، بارداری، شیردهی، تغییرات وزن و جاذبه زمین آسیب‌پذیر است. لیفت سینه یا ماستوپکسی، به عنوان یکی از روش‌های جراحی پرطرفدار در دهه‌های اخیر، پاسخی علمی و بالینی به این چالش‌ همیشگی است. اما آیا صرف بالا بردن سینه کافی‌ است؟ آیا فرم ایده‌آل سینه باید تابعی از استانداردهای فرهنگی باشد یا باید به آن به‌ عنوان یک امر زیستی-فردی نگریست؟ و اساساً این "بالا کشیدن" دقیقاً در بافت زیستی سینه چه تغییراتی ایجاد می‌کند؟

فیزیولوژی افتادگی سینه – چرا جاذبه پیروز می‌شود؟

سینه از بافت‌های چربی، غدد شیری، رباط‌های کوپر (Cooper’s ligaments) و پوست تشکیل شده است. این رباط‌ها همچون بندهایی الاستیک، سینه را در جای خود نگه می‌دارند. با افزایش سن یا اعمال فشار مکرر (مانند بارداری یا فعالیت فیزیکی شدید)، این رباط‌ها شُل شده و خاصیت ارتجاعی پوست کاهش می‌یابد. کاهش تولید کلاژن، تغییرات هورمونی، و کاهش بافت غددی سینه نیز موجب افتادگی یا "پتوز" سینه می‌شود.

در سال‌های اخیر، مطالعات جدیدی مانند نتایج پژوهش منتشر شده در مجله Plastic and Reconstructive Surgery (2022) نشان داده‌اند که کاهش کیفیت بافت همبند در پوست، بیش از هر عامل دیگری در افتادگی سینه مؤثر است، نه صرفاً اندازه یا وزن سینه. این یافته نگرش‌های قدیمی را به چالش می‌کشد و دیدی علمی‌تر به مسئله می‌دهد.

لیفت سینه چگونه انجام می‌شود؟ تکنیک‌های جراحی پشت پرده

ماستوپکسی به زبان ساده شامل حذف پوست اضافی، سفت‌سازی بافت سینه، تغییر مکان نیپل (نوک سینه یا Nipple-Areola Complex) و گاهی بازسازی فرم کلی سینه است. بسته به درجه افتادگی، جراح ممکن است از یکی از تکنیک‌های زیر استفاده کند:

1. تکنیک دوناتی (Periareolar) – برای افتادگی خفیف

2. تکنیک ورتیکال (Lollipop) – برای افتادگی متوسط

3. تکنیک معکوس-T یا Anchor – برای افتادگی شدید

نکته نوآورانه اینجاست که در برخی روش‌های جدید، به جای اتکا به پوست یا بافت داخلی ضعیف شده، از ساختارهای پشتیبان مصنوعی همچون  «مِش زیستی» استفاده می‌شود تا نتایج ماندگارتر و طبیعی‌تری حاصل شود.

لیفت بدون پروتز – آیا سینه می‌تواند زیبا و بالا باشد بدون افزایش حجم؟

یکی از بزرگ‌ترین سوءتفاهم‌ها درباره لیفت سینه این است که آن را با پروتز سینه یکی می‌دانند. در حالی که ماستوپکسی به هیچ‌وجه لزوماً به معنای افزایش سایز نیست. لیفت می‌تواند بدون افزودن هیچ ماده‌ای، صرفاً با اصلاح زاویه، تقارن و موقعیت سینه، ظاهر فرد را به شکل معناداری زیباتر کند. جراحی لیفت حتی گاهی موجب می‌شود سینه‌ها کوچکتر به نظر برسند، چون پوست اضافی حذف شده و بافت جمع شده است.

در زنان ورزشکار، مادران جوان، یا کسانی که کاهش وزن شدید داشته‌اند،  «لیفت بدون پروتز» بهترین گزینه است چون فرم طبیعی بدن را حفظ می‌کند. بررسی‌های آماری از انجمن جراحان پلاستیک آمریکا (ASPS) در سال 2023 نشان می‌دهد که تقاضا برای لیفت بدون پروتز در حال افزایش است و بخش بزرگی از افراد، زیبایی طبیعی را به نمای مصنوعی ترجیح می‌دهند.

مخاطرات، محدودیت‌ها و مراقبت‌های بعد از جراحی

هرگونه جراحی با ریسک‌هایی همراه است: خونریزی، عفونت، تغییر حس نوک سینه، یا اسکار. اما در لیفت سینه، اسکار به دلیل خطوط برش نسبتاً گسترده‌تر، یک نگرانی شایع است. با این حال، استفاده از تکنیک‌های مدرن بخیه زیرجلدی، مراقبت صحیح پس از عمل و ژنتیک فرد، نقش کلیدی در کاهش جای زخم ایفا می‌کند.

دوره نقاهت معمولاً بین 2 تا 4 هفته است. پوشیدن سوتین‌های طبی، اجتناب از فعالیت‌های سنگین و رعایت توصیه‌های تغذیه‌ای برای تقویت کلاژن و ترمیم پوست از جمله الزامات اصلی است. پزشکان در سال‌های اخیر همچنین به نقش درمان‌های مکمل مانند لیزر ترمیمی و مزوتراپی بعد از لیفت اشاره کرده‌اند.

زیبایی‌شناسی نوین – تعریف  زیبایی در دوران پسااینستاگرام

بحث زیبایی‌شناسی سینه به شدت تحت تأثیر فضای رسانه‌ای است. با ظهور تصاویر رتوش‌ شده در شبکه‌های اجتماعی، انتظار از  «سینه ایده‌آل» اغلب غیر واقعی شده است. اما متخصصان زیبایی‌شناسی بدن معتقدند زیبایی نه در حجم، بلکه در تناسب، تقارن، و هماهنگی با فرم کلی بدن تعریف می‌شود.

در سال 2021، مطالعه‌ای در Journal of Aesthetic Surgery نشان داد که زنان بعد از لیفت سینه، حتی بدون افزایش سایز، احساس افزایش اعتماد به نفس، رضایت جنسی، و بهبود تصویر ذهنی از بدن را گزارش کرده‌اند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که زیبایی امری ذهنی و روانی نیز هست، نه صرفاً فیزیکی.

کلام آخر

لیفت سینه، بیش از آنکه صرفاً یک  «بالا کشیدن» فیزیکی باشد، نوعی بازیابی تعادل، تناسب و عزت نفس در بدن زنانه است. اگرچه جاذبه ممکن است همواره پیروز شود، اما پزشکی زیبایی مدرن، ابزارهایی را در اختیار ما قرار داده تا ما این مبارزه را با ظرافت، آگاهی و قدرت انتخاب پیش ببریم. در عصر نوین زیبایی، لیفت سینه نماد آشتی علم و زیبایی‌ است؛ جایی که هدف، نه بازگشت به گذشته، بلکه ساختن نسخه‌ای بهتر از خودِ امروز است.


سوالات متداول 

۱. لیفت سینه چیست و چه تفاوتی با پروتز سینه دارد؟ لیفت سینه یا ماستوپکسی یک جراحی زیبایی است که برای بالا کشیدن و شکل دادن به سینه‌هایی که دچار افتادگی شده‌اند انجام می‌شود. برخلاف پروتز سینه که با کاشت ایمپلنت سایز سینه را افزایش می‌دهد، در لیفت سینه معمولاً از ایمپلنت استفاده نمی‌شود و هدف بازگرداندن فرم طبیعی سینه است.

۲. آیا لیفت سینه باعث کوچک شدن سایز سینه می‌شود؟ خیر، هدف لیفت سینه کاهش سایز نیست، بلکه اصلاح افتادگی و بازگرداندن شکل سینه است. البته در برخی موارد که پوست و بافت اضافی برداشته می‌شود، ممکن است سینه کمی کوچک‌تر به نظر برسد، اما کاهش سایز هدف اصلی نیست.

۳. لیفت سینه برای چه کسانی مناسب است؟ این جراحی برای زنانی مناسب است که دچار افتادگی سینه شده‌اند، به‌ویژه پس از بارداری، شیردهی، کاهش وزن شدید یا افزایش سن. افرادی که از فرم افتاده سینه ناراضی‌اند اما تمایلی به افزایش سایز ندارند، بهترین کاندیداها هستند.

۴. آیا امکان شیردهی بعد از لیفت سینه وجود دارد؟ در بیشتر موارد، ساختار غدد شیردهی و مجاری شیر دست‌نخورده باقی می‌ماند و امکان شیردهی حفظ می‌شود، اما به نوع تکنیک جراحی و میزان جابه‌جایی بافت بستگی دارد. توصیه می‌شود قبل از بارداری این جراحی انجام نشود، مگر با مشورت دقیق پزشک.

۵. مدت زمان بهبودی بعد از لیفت سینه چقدر است؟ دوره نقاهت معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته است. اغلب بیماران پس از یک هفته می‌توانند به فعالیت‌های سبک بازگردند، اما ورزش و فعالیت شدید باید تا حداقل ۴ هفته محدود شود. استفاده از سوتین طبی و رعایت دستورات پزشک در این دوران حیاتی است.

۶. ماندگاری نتایج لیفت سینه چقدر است؟ نتایج لیفت سینه می‌توانند سال‌ها باقی بمانند، به‌ویژه اگر بیمار سبک زندگی سالمی داشته باشد و وزن خود را ثابت نگه دارد. البته با افزایش سن، روند طبیعی افتادگی ممکن است مجدد اتفاق بیفتد، اما سینه‌ها معمولاً نسبت به قبل بهتر باقی می‌مانند.

۷. آیا لیفت سینه خطرناک است؟ مانند هر عمل جراحی، لیفت سینه نیز ریسک‌هایی مانند خونریزی، عفونت، اسکار، عدم تقارن یا کاهش حس نوک سینه دارد. انتخاب جراح متخصص و مجرب در جراحی پلاستیک می‌تواند احتمال بروز عوارض را به شدت کاهش دهد.

۸. جای بخیه‌های لیفت سینه کجاست؟ جای زخم بسته به تکنیک جراحی می‌تواند دور آرئولا، به‌صورت عمودی از آرئولا تا چین زیر سینه، یا به شکل T معکوس باشد. جای زخم‌ها به مرور زمان کمرنگ می‌شوند، اما ممکن است تا حدودی باقی بمانند.

۹. آیا لیفت سینه بدون جراحی امکان‌پذیر است؟ روش‌های غیرجراحی مانند لیفت با نخ، هایفوتراپی یا RF می‌توانند به‌طور محدود ظاهر سینه را بهبود دهند، اما تأثیر آن‌ها موقتی و محدود است و برای افتادگی‌های شدید مؤثر نیستند. لیفت واقعی و پایدار تنها از طریق جراحی امکان‌پذیر است.

۱۰. آیا لیفت سینه تحت پوشش بیمه است؟ از آنجا که این عمل معمولاً زیبایی محسوب می‌شود و جنبه درمانی ندارد، تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرد، مگر اینکه دلایل پزشکی مانند مشکلات پوستی، دردهای گردن و شانه یا تقارن شدید وجود داشته باشد.